Sevimli Fikir Köşesi Yazılar

Güç, Toplum ve Eşitlik Arasında: Saydaş Ne Demek? Toplumsal düzenin dokusunu oluşturan güç ilişkilerini incelediğimizde, dilin ve kavramların nasıl iktidar üretiminde rol oynadığını fark ederiz. Bir siyaset bilimci olarak sık sık şu soruyu sorarım: Bir kavramın anlamı, toplumsal yapıyı değiştirebilir mi? İşte “saydaş” kavramı tam da bu noktada devreye girer. Yalnızca bir kelime değil, aynı zamanda bir ideali, bir eşitlik tahayyülünü temsil eder. Bu yazıda “saydaş” kavramını iktidar, kurumlar, ideoloji ve vatandaşlık ekseninde ele alarak; toplumsal cinsiyet perspektifleriyle yeniden düşünelim. Saydaş Kavramının Anlamı: Dildeki Eşitliğin İzinde “Saydaş”, Türkçede “eşit değer gören”, “denk tutulan”, “benzer haklara sahip olan” anlamına gelir. Bu…

Rengini Nasıl Yazılır? – Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzenin Bir Siyasi İncelemesi Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Üzerine Siyaset bilimci olarak, toplumsal yapıları analiz ederken bazen çok küçük, hatta dilsel bir detayın, toplumsal güç ilişkilerini ve düzeni nasıl derinden etkileyebileceğini fark ederiz. Bir kelimenin yazılış şekli, sadece dilsel bir tercih değil; aynı zamanda toplumsal normlar, iktidar ilişkileri, ideolojik yapılar ve vatandaşlık anlayışlarıyla ilişkili bir göstergedir. “Rengi nasıl yazılır?” gibi basit bir soru, aslında dilin gücünü, iktidarın yapısal kontrolünü ve toplumun genellikle göz ardı edilen dinamiklerini anlamak için önemli bir kapı aralar. Toplumun bireylerine hangi dilin, nasıl, ne zaman ve hangi…

Muayene Tekrarı Gezici İstasyonda Yapılır Mı? Toplumsal Yapılar ve Bireysel Deneyimlerin Etkileşimi Üzerine Bir Sosyolojik Analiz Bir toplumu ve bireylerin davranışlarını anlamaya çalışırken, her zaman toplumsal yapılar, normlar ve ilişkiler üzerine düşünmek gerekir. Muayene tekrarının gezici istasyonlarda yapılıp yapılamayacağı gibi bir soru, bir yandan pratik bir çözüm arayışı olarak görülse de, aynı zamanda daha derin toplumsal dinamiklere de işaret eder. Bu soruya bakarken, sadece sağlık hizmetlerine odaklanmakla kalmamalı, aynı zamanda toplumsal normlar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratikler üzerinden de bir analiz yapmalıyız. Toplumsal yapılar ve bireylerin etkileşimi, sağlık hizmetlerinin nasıl alındığı, kimlerin bu hizmetlerden yararlanabildiği ve bu hizmetlerin sunulma biçimi…

Mehmet Cengiz Güleç Kimdir? Tarihsel Arka Plan ve Eğitim Hayatı Mehmet Cengiz Güleç, 1948 yılında Sivas’ın Şarkışla ilçesinde doğmuştur. :contentReference[oaicite:0]{index=0} İlköğretimini Şarkışla’da tamamladıktan sonra orta öğrenimini İstanbul Kabataş Erkek Lisesi’nde sürdürmüştür. :contentReference[oaicite:1]{index=1} 1964 yılında Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne girerek 1972’de mezun olmuştur. :contentReference[oaicite:2]{index=2} Uzmanlık eğitimini de aynı üniversitede Psikiyatri alanında gerçekleştirmiş, 1976 yılında buradan mezun olmuştur. [1] 1976-1978 yıllarında Fransız hükümetinden burslu olarak Fransa’da, Paris’te Sainte-Anne Psikiyatri Merkezi’nde adölesan (ergenlik) psikiyatrisi alanında üst ihtisas yapmıştır. [1] Akademik unvanlar açısından; 1982’de doçent, 1988’de profesörlüğe yükselmiş, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı’nda görev almış, bölüm başkanlığı yapmıştır. [1] Ayrıca felsefe alanında…

Güle Güle Gidin Güle Güle Gelin Ne Demek? Psikolojik Bir Bakışla Veda ve Karşılama Ritüeli Bir psikolog olarak insan davranışlarının derinliklerine baktığınızda, en sıradan ifadelerin bile ne kadar çok anlam taşıdığını fark edersiniz. “Güle güle gidin, güle güle gelin” sözü, kulağa basit bir temenni gibi gelir. Fakat bu ifade, insanın hem ayrılıkla hem de kavuşmayla kurduğu duygusal ilişkiyi özetleyen kadim bir psikolojik şifre gibidir. Bu cümledeki “gülme” eylemi, sadece bir mutluluk göstergesi değil, insan zihninin belirsizlik karşısındaki savunma biçimidir. Bilişsel Psikoloji Perspektifinden: Anlamın Kodlanışı Bilişsel psikoloji açısından bakıldığında “Güle güle gidin” ifadesi, zihnimizin duygusal karmaşayı düzenleme çabasıdır. Ayrılık anı, insan…

Kalp Ağrısı Sağda mı Solda mı? Geleceğin Duygular Haritasına Bir Bakış Bazı sorular vardır, basit görünür ama içinde koca bir geleceği taşır. “Kalp ağrısı sağda mı solda mı?” da onlardan biri. Bugün bu soruya sadece anatomik değil, geleceğe uzanan bir bakışla yaklaşmak istiyorum. Çünkü belki de yarının insanı, kalbin yerini sadece vücudunda değil, zihninde ve toplumsal bağlarında arayacak. Gelin, birlikte düşünelim: Kalp ağrısı gelecekte nerede hissedilecek? Bilimsel Gerçek: Kalp Soldadır, Ama Acı Nerede? Anatomik olarak hepimiz biliyoruz; kalp göğüs kafesimizin ortasında, hafifçe sol tarafa eğiktir. Bu yüzden acı da genellikle sol tarafta hissedilir. Ancak duygusal anlamda kalp ağrısı, artık yalnızca…

Gözü Açık Nedir Bulmaca? İnsan Zihninin Derinliklerine Psikolojik Bir Yolculuk Bir psikolog olarak her kelimenin, her deyimin ardında insan davranışının gizli bir haritası olduğunu düşünürüm. “Gözü açık” ifadesi, yüzeyde basit bir tanımlama gibi görünse de, aslında insanın bilişsel farkındalığı, duygusal zekâsı ve sosyal etkileşim becerileriyle doğrudan ilişkilidir. Bulmaca sayfalarında bu ifade genellikle “uyanık”, “fırsatçı” ya da “kurnaz” gibi kelimelerle eşleştirilir. Ama psikolojik açıdan bakıldığında, “gözü açık olmak” bundan çok daha derin, çok daha insani bir olgudur. “Gözü Açık” Kavramının Psikolojik Arka Planı İnsanın gözleri dış dünyayı görür, ancak zihni anlamlandırır. “Gözü açık” olmak, yalnızca dikkatli ya da uyanık olmayı değil;…

“Feza’nın Anlamı Ne?”: Tarihin Ufuklarında Bir Yolculuk Bir tarihçi olarak geçmişi anlamak, yalnızca olup biteni değil, insanların gökyüzüne, zamana ve sonsuzluğa bakarken neleri hissettiklerini anlamayı da içerir. Bugün, “feza” kelimesinin anlamını ararken aslında insanlığın sonsuzluk arayışının izini sürüyoruz. Feza, yalnızca “uzay” demek değildir; boşluk ile sonsuzluk arasındaki ince çizgide duran, insanın hem merakını hem de küçüklüğünü hatırlatan bir kavramdır. Bu yazıda “feza”nın tarihsel köklerine, toplumsal kırılma noktalarına ve günümüzle kurduğu sessiz ama derin bağlara bakacağız. Feza: Bir Kelimenin Uzun Yolculuğu Feza kelimesi Arapça kökenlidir ve “boşluk, genişlik, uzay, açıklık” anlamlarına gelir. Osmanlı döneminde “feza-yı âlem” ifadesiyle birlikte, göğün enginliğini ve…

Harapın Anlamı Nedir? Bir Hikâyenin Kalbinde Saklı Bir Kelime Bazı kelimeler vardır ki, sadece sözlükte değil, insanların hayatlarında da anlam bulur. “Harap” da onlardan biri… Bu kelimeyi her duyduğumda, sanki eski bir evin penceresinden içeriye hüzünle bakan bir yüz gelir aklıma. Bugün sana bir hikâye anlatmak istiyorum. İçinde biraz yorgunluk, biraz umut, biraz da “harap” kelimesinin gerçek anlamı var. Bir Şehir, İki İnsan ve Bir Kelime Kasım sabahıydı. Yağmur ince ince yağıyor, sokaklar gri bir sessizliğe bürünüyordu. Elif, elindeki kahve kupasına sarılmış, pencereden dışarı bakıyordu. “Her şey ne kadar harap görünüyor,” dedi içinden. Bu cümleyi söylerken aslında sadece sokağı değil,…